Poczucie zmęczenia, bezsilności, nadmiar stresu i brak chęci do dalszego działania to tylko niektóre z symptomów wypalenia zawodowego w księgowości. Stan ten może dopaść każdego, nawet osobę wykonującą swój zawód z pasją i zainteresowaniem. Nie warto więc bagatelizować pojawiających się objawów, gdyż przedłużające się wypalenie zawodowe może bardzo niekorzystnie wpłynąć na funkcjonowanie całego organizmu, zarówno pod względem psychicznym, jak i fizycznym. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak z nim walczyć, przeczytaj artykuł i poznaj wskazówki Księgowych.
Spis treści:
Wypalenie zawodowe - czym tak naprawdę jest?
Wypalenie zawodowe to stan psychiczny charakteryzujący się chronicznym zmęczeniem, utratą zainteresowania pracą, a nawet poczuciem bezwartościowości w kontekście zawodowym. To tyle z teorii, a jak jest w praktyce?
Wypalenie zawodowe jest zjawiskiem wieloaspektowym, a właściwe prawdziwą chorobą cywilizacyjną. Jest to reakcja organizmu na długotrwały stres związany z pracą i wszystkimi jej wymiarami. Książkowych definicji tego syndromu jest wiele, lecz łączy je jedno stwierdzenie: wypalenie zawodowe to stan przewlekłego zmęczenia i wyczerpania emocjonalnego, wynikający z rozczarowania oraz dużej niechęci do wykonywanej przez nas pracy. Wiele osób, które bardzo często miały ogromną motywację i wiarę w swoje możliwości, długo nie dopuszcza do siebie myśli, że wypalenie zawodowe dotyczy właśnie ich. To bardzo niebezpieczna droga, ponieważ bagatelizowanie skutków wypalenia zawodowego może prowadzić do poważnych zagrożeń, a nierzadko do depresji.
Kiedy motywacja do pracy spada…
Księgowość to bez wątpienia branża, która jest o wiele bardziej narażona na wypalenie zawodowe niż inne. Stres wynikający z pracy z Klientem, nieustannie zmieniające się przepisy, frustracja związana z nieadekwatnymi zarobkami czy przemęczenie przez nadgodziny to tylko nieliczne problemy, z jakimi na co dzień mierzą się pracownicy Biur Rachunkowych. Zatem czy wraz z upływającymi latami w zawodzie motywacja Księgowych zawsze spada, a ryzyko wypalenia zawodowego się zwiększa?
Nieuniknionym jest, że wraz z upowszechnieniem wykonywanych obowiązków wkrada się rutyna i początkowa ekscytacja przemija. Kiedy zaczynamy pracę w nowym środowisku lub na nowym stanowisku, wszystko jest ciekawe i inspirujące. Z biegiem lat może być coraz trudniej odczuwać to samo podekscytowanie, zwłaszcza kiedy nowych emocji i to niekoniecznie tych pozytywnych, dostarczają już wyłącznie aktualizacje systemu księgowego lub nowe projekty ustaw podatkowych - odpowiada Agnieszka Dobras, twórczyni profilu @wyrachowana.ksiegowa na Instagramie i Facebooku.
Ale czy jest to jest reguła? Sprawdźmy co nasza druga bohaterka uważa o zależności między upływającym czasem, a ryzykiem wypalenia.
Ja znowu czuje większą satysfakcję niż na początku. Dlaczego? Ponieważ uważam, że początki w tym zawodzie są bardzo wymagające i trudne. Szczególnie, że kiedy wychodzimy z murów uczelni, tak naprawdę nie mamy pojęcia z czym ten zawód się je i jak naprawdę wygląda praca Księgowych. Poznawanie nowego programu, nauka przepisów, obsługiwanie różnych branż - to właśnie na początku wydaje się skomplikowane. Chociaż nawet czasem z moim doświadczeniem w tym zawodzie mam wrażenie, że im wie się więcej, tym ma się więcej wątpliwości i pytań - dodaje Agata Wiśniewska, twórczyni profilu @podatki.wisniewska na Instagramie.
Mimo różnic, które możemy zaobserwować na pierwszy rzut oka, obie wypowiedzi naszych rozmówczyń mają ważny, wspólny mianownik. Wypalenie zawodowe wcale nie musi być jednoznaczne z tytaniczną pracą, którą Księgowe wykonują przez 20 lat. Bardzo często objawy tego zjawiska mogą pojawić się znacznie wcześniej, nierzadko już na samym początku kariery. Zbyt wysokie wymagania dotyczące ciągłego rozwoju, narzucone za szybkie tempo pracy oraz chęć poznania wszystkich tajników branżowych na raz, może prowadzić do pierwszych symptomów wypalenia zawodowego w księgowości.
Co wpływa na wypalenie zawodowe w księgowości?
Wiemy już, że może być wiele różnych czynników wpływających na wypalenie zawodowe. Jednak czy są jakieś konkretne, charakterystyczne tylko dla tego zawodu?
Myślę, iż głównym czynnikiem wpływającym na wypalenie zawodowe jest stres, Księgowe bardzo często są zestresowane. Kolejną przyczyną są długie godziny pracy, a co za tym idzie - brak balansu w życiu. Część osób w księgowości jest z przypadku i nie cierpi tej pracy, co tylko pogłębia ich niezadowolenie - celnie zauważa Magdalena Kamińska, twórczyni profilu @magda_ksiegowa_dla_psychologa na Instagramie.
Funkcjonowanie w branży nieustającego pędu, zmian, konieczności podejmowania decyzji, trzymania się terminów i odhaczania kolejnych punktów z listy rzeczy „to do”, na dłuższą metę może być ogromnie wyczerpujące, szczególnie kiedy dla stresu i presji zewnętrznej nie ma odpowiedniego zrównoważenia.
Co może być czynnikiem wpływającym na rozwój wypalenia zawodowego w księgowości? Uważam, że duży wpływa ma niepewność legislacyjnego jutra, poczucie braku odpowiedniego terminu na urlop wypoczynkowy, bo zawsze może pojawić się Klient wymagający działania z terminem na wczoraj i bagatelizowanie sygnałów płynących z naszego organizmu informujących o tym, że potrzebujemy przystopować i odpocząć. Często posługując się w zamian wymówkami, że żyjemy w trudnych czasach, wszyscy dookoła też są nieszczęśliwi i zawsze znajdzie się ktoś z poważniejszymi problemami niż nasze zmęczenie - podsumowuje Agnieszka Dobras.
Oprócz czynników ludzkich jeszcze jedna rzecz wpływa na naszą satysfakcję z odczuwanej pracy i troszkę mniejsze ryzyko wystąpienia wypalenia – zarobki adekwatne do obowiązków wykonywanych w pracy. Motywacja finansowa to ważny, choć oczywiście nie najważniejszy czynnik. Ma wpływ na bezpieczeństwo oraz stabilność finansową czy poczucie docenienia. Co nasze bohaterki uważają na temat adekwatnych zarobków w branży?
Jeśli chodzi o moje doświadczenie, to w miejscach, w których pracowałam, wynagrodzenia nie były adekwatne do ilości pracy, jaką każdego dnia wykonywałam. Na szczęście teraz pracuje dla siebie, wiec tego nie odczuwam- opowiada Agata Wiśniewska.
Darmowy webinar z Luzią Pieprzyk!
Coraz więcej słyszy się o tym, że wynagrodzenie Księgowych nie jest adekwatne do wykonywanych obowiązków. Na przestrzeni ostatnich lat zmieniło się bardzo dużo w obowiązującym prawie. Zauważamy, że z roku na rok pojawia się coraz więcej obowiązków do zrealizowania i terminów sprawozdawczych. Co więcej, oprócz pracy polegającej na typowych czynnościach księgowych, poświęcamy dużo czasu na samokształcenie i próby zrozumienia przepisów. Ten czas zazwyczaj jest wykorzystywany po dniu roboczym i jest bezcenny, ponieważ Klient za niego w większości przypadków nie płaci - podsumowuje Agnieszka Dobras. I dodaje - Odpowiednie wynagrodzenie wprost proporcjonalne do pokrycia rosnących kosztów życia i wzrostu obowiązków często równa się podwyżce ceny świadczonych usług, która może być zaakceptowana lub nie. W takim momencie warto zastanowić się, czy stać nas na Klientów, których nie stać na docenienie naszego czasu i wkładu w brak spadku jakości usług.
Podwyższenie usług księgowych i stawianie jasnych granic swoim Klientom może skutecznie pomóc w walce z frustracją wynikającą z nadmiaru dodatkowych obowiązków. Jeśli chcesz dowiedzieć się jak podnieść ceny w swoim Biurze Rachunkowym, przeczytaj nasz artykuł i poznaj sprawdzone sposoby innych Księgowych.
Czy księgowość jest skazana na wypalenie zawodowe?
Mimo szeregu wyzwań w tym zawodzie, mamy dobrą nowinę. Branża księgowa nie jest nieuchronnie skazana na wypalenie zawodowe. Kluczowym elementem jest odpowiednie zarządzanie obowiązkami, stawianie granic we współpracy z Klientami, dbanie o balans między pracą a życiem prywatnym, odpoczynek i adekwatne wynagrodzenie.
Zawód Księgowego to zawód związany z wysoką odpowiedzialnością, którą nie każdy potrafi unieść na swoich barkach. Tak długo, jak postępowała będzie dynamika zmian otaczającego nas prawa, nasza sytuacja może nie ulec zmianie. Może jednak wzrosnąć samoświadomość Księgowych na temat potencjalnych czynników ryzyka w naszej pracy, aby zapobiegać pogorszeniu stanu zarówno zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Warto o nie zadbać – zawód Księgowego będzie obecny na świecie jeszcze wiele lat, z kolei nasza obecność na nim z każdym dniem jest coraz krótsza - odpowiada Agnieszka Dobras.
Wypalenie zawodowe jest wszędzie tam, gdzie ludzie nie umieją sobie poradzić z natłokiem pracy i stresem. Aby radzić sobie z wypaleniem, należy wrócić do podstaw. Można spróbować zrobić to samemu lub znaleźć kogoś, kto nam pomoże przepracować, poukładać i zmienić w nas to, co powoduje, iż nie umiemy sobie poradzić z presją i niesprzyjającym otoczeniem. Myślę, że ludzie za mało inwestują w rozwój osobisty. Jednocześnie szkolą się branżowo, a za mało poświęcają uwagi swojej głowie - stwierdza Agata Wiśniewska.
Antidotum na wypalenie zawodowe, czyli jak sobie z tym radzić?
Gdy dostrzeżemy u siebie oznaki wypalenia zawodowego, konieczna jest jak najszybsza interwencja, aby zapobiec pogorszeniu się samopoczucia. Warto mieć świadomość, że można pójść na urlop lub po prostu zmienić pracę. Prawo do odpoczynku przysługuje każdemu pracownikowi i można z niego skorzystać. A gdy pojawią się krytyczne objawy przemęczenia jedynym słusznym rozwiązaniem wydaje się zmiana dotychczasowej pracy.
Przy wypaleniu zawodowym chcielibyśmy mieć szybką receptę, która jest miła i przyjemna. To znaczy: wyjedź w góry, poleż w jacuzzi i pooglądaj ładne widoki - wyjaśnia Bartłomiej Brach, doktor nauk o zarządzaniu, specjalizujący się w zagadnieniach kapitału ludzkiego, ekspert portalu No Fluff Jobs . Niestety to nie rozwiąże problemu, jedynie pomoże nam w nim trwać. Warto pamiętać, że na wypalenie zawodowe wpływają czynniki środowiskowe, dlatego wszelkie próby naprawienia nas i naszego samopoczucia nie mają tutaj sensu.
Musimy zdać sobie sprawę, że wypalenie zawodowe jest niebezpieczne. Doprowadza nie tylko do spadku wydajności naszej pracy, ale wpływa na nasze życie emocjonalne i odporność organizmu na wszelkiego rodzaju infekcje. W skrajnych przypadkach prowadzi do depresji. Podczas prowadzonych przeze mnie szkoleń BHP staram się zwracać uwagę, że wypalenie zawodowe to istotny czynnik ryzyka i warto wiedzieć, jakie są jego symptomy, aby zauważyć, kiedy wprowadzić odpowiednie działania neutralizujące - zaznacza Agnieszka Dobras.
Warto też zadbać o dobre kontakty ze współpracownikami i przełożonymi. Dobra atmosfera w pracy sprawia, że wykonywanie nawet najtrudniejszych obowiązków staje się mniej problematyczne, a długie godziny spędzane w biurze upływają znacznie szybciej i przyjemniej. Można poszukać też wsparcia na sprawdzonych forach księgowych, gdzie pracownicy Biur Rachunkowych wymieniają się swoimi doświadczeniami.
Kontrofensywą dla rozwoju wypalenia zawodowego jest umiejętność znalezienia czasu dla siebie i poświęcenia go na czynności, które sprawiają nam radość – tylko tyle i aż tyle. W zależności od tego, co lubimy, może to być medytacja, aktywność fizyczna lub spotkania ze znajomymi lub rodziną. Czasem odnoszę wrażenie, że formą takiej walki z wypaleniem zawodowym są grupy dla Księgowych na forach społecznościowych, które dają poczucie wspólnoty w niedolach codziennej pracy i wzajemne zrozumienie, którego czasem nie mogą zaoferować nam najbliżsi nierozumiejący specyfiki pracy - podsumowuje Agnieszka Dobras.
W każdej branży, również w księgowości, warto wyrobić w sobie bardzo przydatną umiejętność „bycia offline”: po zakończeniu pracy odciąć się od mediów społecznościowych, nie sprawdzać nerwowo maili i SMS-ów. Co jednak w sytuacji, gdy Klienci nie respektują wolnego czasu Księgowej, a szef na to pozwala? Konieczne może okazać się po prostu poszukanie innego miejsca zatrudnienia.
Jeśli na samą myśl o pracy jesteś już zmęczony, reagujesz histerycznie na większość rzeczy, które Cię otacza i dystansujesz się od pracy, to wyjazd do spa nie pomoże. Wtedy należy zmienić miejsce pracy, albo zmienić zespół, którego jesteś członkiem. Aby pomóc sobie zwalczyć wypalenie zawodowe musisz zwalczyć jego nie przyczyny a nie objawy - mówi Bartłomiej Brach - Zmieniając pracę i szukając nowej bardzo ważne jest, aby wyzbyć się negatywnego myślenia - tak będzie zawsze. Nie będzie, a trafiając na miejsce pracy, które nie prowadzi do wypalenia zawodowego, przykre symptomy miną - zaznacza ekspert.
Posłuchaj podcastu o wypaleniu zawodowym
Gdzie szukać nowej pracy? Jak weryfikować prawdziwość ogłoszeń? Jak radzić sobie z wypaleniem zawodowym w praktyce? Zapraszamy Cię do najnowszego odcinka podcastu Okiem Księgowej, którego gościem jest Bartłomiej Brach – doktor nauk o zarządzaniu, specjalizujący się w zagadnieniach kapitału ludzkiego.
Komentarzy do tekstu udzielili:
Agata Wiśniewska – Księgowa, która od lipca prowadzi swoje Biuro Rachunkowe. Pasjonatka podatków, dlatego na swoim Instagramie mówi o nich zrozumiałym językiem i przekonuje, że nie są takie straszne. W wolnych chwilach spędza czas z synami, czyta rozwojowe książki i słucha podcastów.
Agnieszka Dobras – Certyfikowana główna Księgowa, specjalizującą się w rozliczeniach podatkowych, inspektor BHP oraz ochrony przeciwpożarowej. Z pasji do prawa podatkowego i księgowości założyła bloga o tematyce finansowo-podatkowej o nazwie „Wyrachowana Księgowa” na Facebooku i Instagramie. Prywatnie kocia mama, zakochana w tańcu, dobrej literaturze i odkrywaniu świata.
Magdalena Kamińska – Doświadczona Księgowa, od ponad 20 lat działająca w zawodzie. Prowadzi Biuro Rachunkowe oraz czynnie udziela się w swoich social mediach. Chętnie dzieli się wiedzą i przybliża Przedsiębiorcom zawiłe księgowe sprawy w prosty oraz przejrzysty sposób. Wspiera również osoby, które są na początku swojej biznesowej drogi i dopiero startują z własną działalnością. Wydała e-book „Wszystko, co musisz wiedzieć o jednoosobowej działalności gospodarczej, zanim ją założysz”.
Bartłomiej Brach – Doktor nauk o zarządzaniu, specjalizujący się w zagadnieniach kapitału ludzkiego. Jako naukowiec bada poczucie sensu pracy pracowników i firmy z misją. Jako konsultant od 10 lat doradza firmom, które chcą wzmocnić kulturę organizacji zarówno na etapie badań, projektowania rozwiązań oraz ich wdrażania. Realizował projekty dla najciekawszych firm w swoich kategoriach m.in. dla x-kom, CD PROJEKT i Diagnostyki. W 2012 wprowadził na polski rynek książkę „Storytelling – narracja w reklamie i biznesie”. Autor publikacji “Pomiędzy sensem a bezsensem pracy”, ekspert portalu No Fluff Jobs.
